Portal Vincenzowski

  • Zwiększ rozmiar czcionki
  • Domyślny  rozmiar czcionki
  • Zmniejsz rozmiar czcionki
Główna Polecane publikacje Polecane publikacje

Polecane publikacje

Email Drukuj PDF
Ocena użytkowników: / 6
SłabyŚwietny 

Mateusz Troll, Agata Warchalska (Red.)

Huculszczyzna w badaniach młodych naukowców, Kraków 2011, Centralny Ośrodek Turystyki Górskiej PTTK oraz Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, s. 320.

Publikacja przygotowana przez młodych badaczy Huculszczyzny oraz ich opiekunów naukowych, specjalnie na Międzynarodowy Festiwal Huculski "Słowiańska Atlantyda". Jest to kolejny tom z serii Biblioteki Górskiej Centralnego Ośrodka Turystyki Górskiej PTTK w Krakowie, będący owocem współpracy środowisk akademickich z COTG PTTK. Autorami prac są studenci i doktoranci z pięciu polskich uczelni. Większość artykułów przygotowali młodzi architekci z Politechniki Łódzkiej – uczestnicy XI, XII i XIII Wyprawy Naukowej Studentów Architektury PŁ w Karpaty Wschodnie oraz młodzi geografowie z Uniwersytetu Jagiellońskiego uczestniczący w obozie naukowym „Czarnohora 2010”. Działalność badawcza na Huculszczyźnie młodych architektów z PŁ oraz geografów z UJ, ma już swoją dłuższą historię, o czym piszą ich opiekunowie naukowi – Włodzimierz Witkowski z Instytutu Architektury i Urbanistyki PŁ oraz Mateusz Troll z Instytutu Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ. Prace naukowe zamieszczone w monografii Huculszczyzna w badaniach młodych naukowców zostały przedstawione na sesji naukowej, która odbyła się 16 kwietnia 2011 r. w siedzibie COTG PTTK w Krakowie.

Spis treści: huculszczyzna_spis_tresci.pdf.

Kup tutaj: http://www.cotg.pttk.pl/salon/s_wydawnictwa/index.php


Petro Siredżuk (Red.)

Huculszczyna w homoni wikiw, Lwów 2011, Triada plus, s. 440

Publikacja zawiera artykuły z międzynarodowej konferencji naukowej o tym samym tytule, która odbyła się 6 maja 2011 r. we Lwowie na 20-lecie Towarzystwa Huculszczyzna w ramach Miedzynarodowego Festiwalu Huculskiego "Słowiańska Atlantyda". Opublikowano w niej 28 artykułów w języku ukraińskim i polskim. Autorami prac są naukowcy, doktoranci i działacze społeczni z ośrodków: lwowskiego, iwano-frankiwśkiego, wrocławskiego i krakowskiego. Artykuły pogrupowano w cztery grupy tematyczne: historia, gospodarka, kultura oraz literatura i językoznawstwo. Artykuły prezentują w większości wyniki badań prowadzonych współcześnie na Huculszczyźnie, stąd stanowią aktualny obraz kierunków badawczych z ośrodków ukraińskich.

Spis treści: spis-lviv.pdf.

 

Timothy Snyder

Tajna wojna. Henryk Józewski i polsko-sowiecka rozgrywka o Ukrainę, Kraków 2008, s. 340

Czy Józewski miał coś jeszcze wspólnego z Vincenzem oprócz ukraińskiej niani? Czy Vincenz również próbował w jakiś sposób – np. przez swoją twórczość – powstrzymać bieg historii? Dlaczego obaj popierali sprawę ukraińską uważając, że niepodległość Ukrainy była w okresie międzywojennym warunkiem polskiego bezpieczeństwa? A kto z nas wiedział, że istniała w latach 20. ścisła polsko-ukraińska współpraca w ramach Ukraińskiej Republiki Ludowej? Dopiero teraz, za sprawą znakomitego amerykańskiego historyka, możemy zapoznać się z nieznanymi faktami z historii tej części Europy. Czy możemy tę książkę uznać za odrodzenie tzw. programu prometejskiego, który na powrót – po śmierci Giedroycia – zaczął skupiać ludzi starających się krzewić historyczną wiedzę o zachodnich i południowych sąsiadach Rosji? Czy nadal najważniejszą kwestią nie są dzielące nas historyczne konflikty (np. na Wołyniu), ale obecne stosunki polsko-ukraińskie? Czy damy się również teraz podzielić...?

Zakupić można tutaj!


Włodzimierz Szuchiewicz

Huculszczyzna, t. 1-4, Kraków 1902-1908, reprint
Cztery tomy monografii Huculszczyzny ukraińskiego autora Włodzimierza Szuchiewicza. Ukazała się po ukraińsku (1899-1904) i polsku (1902-1908). Stanowiła ważny przełom w badaniach nad Huculszczyzną i na długie lata stała się nieomal encyklopedią kultury huculskiej. Także współcześni badacze korzystają ze szczegółowych opisów Szuchiewicza. Wielkim walorem jego pracy jest zaprezentowanie nazewnictwa wszystkich opisywanych obiektów oraz zwyczajów, a także załączenie niezwykle bogatego materiału ilustracyjnego prezentującego omawiane zagadnienia. Znajdujemy w niej szczegółowe dane na temat budownictwa, stroju, zajęć ludności, przemysłu domowego, obrzędowości, pieśni i podań. Monografia ta była owocem dwudziestoletnich własnych badań i obserwacji.

Linki do zakupu:
http://zeta-ars.pl/tom-i-huculszczyzna-w-szuchiewicz-1902-r.html
http://zeta-ars.pl/tom-ii-huculszczyzna-w-szuchiewicz-1902-r.html
http://zeta-ars.pl/tom-iii-huculszczyzna-w-szuchiewicz-1904-r.html
http://zeta-ars.pl/tom-iv-huculszczyzna-w-szuchiewicz-1908-r.html


Kazimierz Moszyński
Kultura Ludowa Słowian,
komplet (tom I, II, II z. 2), reprint
Kultura ludowa Słowian – monumentalne dzieło Kazimierza Moszyńskiego wydane w Krakowie w latach 1929-1939 (drugie wydanie w Warszawie 1967-1968, w opracowaniu Jadwigi Klimaszewskiej). Dzieło było pierwszym w Europie syntetycznym opracowaniem ludowej kultury dużej grupy etnicznej, a jego publikacja wysunęła etnografię polską na czołową pozycję w europejskim słowianoznawstwie. Dzieło składa się z dwóch tomów. Pierwszy z nich – pt. Kultura materialna – poświęcony jest m.in. gospodarce, odzieży, broni, komunikacji, przechowywaniu żywności); w tomie drugim (cz.1 i 2), zatytułowanym Kultura duchowa, opracowane są m.in. takie tematy jak wiedza, kult, wierzenia, magia, wróżby, sztuki plastyczne, muzyka, onomastyka i symbolika. Autor oparł się na rozległej rozproszonej literaturze oraz gruntownych badaniach terenowych jakie prowadził w Polsce, na Białorusi, Polesiu i Ukrainie. Dzieło liczy ponad 2300 stron druku, zawiera ryciny prawie 2500 obiektów, w większości wykonane przez samego autora, a także mapy i dodatki nutowe. W 1936 roku I tom ukazał się w przekładzie szwedzkim, plany przekładu niemieckiego nie zostały zrealizowane wskutek wybuchu wojny.

http://zeta-ars.pl/kultura-ludowa-slowian-kazimierz-moszynski-oprawa-miekka-komplet-tom-i-ii-ii-z-2.html

 

Mykola Kuhutjak

Ternoszorskie skel'ne swjatiliszcze w Karpatach

Iwano-Frankiwśk 2007, Wydawnictwo Lileja, s.71

Książka prezentuje wyniki ekspedycji archeologicznej "Karpaty-Dniestr" przeprowadzonej w 2006 r. w obrębie kompleksu skalnego Ternoszory k. Śnidawki przez pracowników Instytutu Historii i Politologii Uniwersytetu Przykarpackiego w Iwano Frankowsku. Otoczony legendami o welikanach zespół megalitów i petoglifów wzbudzał od dawna zainteresowanie wśród miejscowych Hucułow i krajoznawców. Badacze wyróżnili w zespole skalnym: kamienny krąg, kamień falliczny, jaszczur, oraz skalne formy antropo i zoomorficzne. W oparciu o wyniki badań zakwalifikowano zespół ternoszorski do stanowisk kultowych  związanych z obrzędami wiosennymi i letnimi oraz kultem dnia i nocy. Autor stawia hipotezę, że zespół kulturowy Ternoszory powstał podczas epoki żelaza (halsztat) XII-VI w p.n.e. Tematyka publikacji wiąże się z dyskutowanym już od lat międzywojennych zagadnieniem pradziejów Karpat Wschodnich i Huculszczyzny oraz kontrowersyjną tezą o ciągłości osadniczej w Karpatach począwszy od schyłku epoki kamienia.

 

Kultura współczesnej Huculszczyzny

Kraków 2010, Wydawnictwo Centralny Ośrodek Turystyki Górskiej PTTK, s. 142.

Red. J. Cząstka-Kłapyta, J. Stęszewski.

21 X 2010 r. mieliśmy zaszczyt promować z oprawą huculskiej muzyki kolejne już trzecie wydanie materiałów naukowych. Większość zaprezentowanych tu artykułów stanowi pokłosie badań terenowych prowadzonych współcześnie przez doktorantów różnych kierunków i uczelni, zarówno z Polski jak i Ukrainy. Zbiór prac wzbogaca artykuł - publikującego już gościnnie w poprzednich materiałach - rosyjskiego naukowca i pioniera powojennych badań muzyki huculskiej, prof. dra hab. Igora Macijewskiego (etnomuzykologa i kompozytora), którego opracowania tematyczne, w ramach współpracy z COTG PTTK, doczekały się popularyzacji w środowiskach szczególnie zainteresowanych fenomenem huculskiej muzyki. Wiele prezentowanych tu tematów należy do nowatorskich, a ich interdyscyplinarny charakter ma kierować uwagę na szukanie płaszczyzny porozumienia pomiędzy różnymi dyscyplinami, wynikami ich badań oraz stosowanymi przez nie metodami.

Zakupić można tutaj!

Karolina Kwiecień - Błądzić jest rzeczą ludzką - czyli o grzechu w kulturze ludowej na przykładzie Huculszczyzny
Lilija Iwaniwna Musychina - Ochronna i oczyszczająca funkcja ognia w magii ludowej Hucułów z Werchowyny
Tomasz Kosiek - Czy w rumuńskim Maramureszu mieszkają Huculi? Kilka uwag o kategorii Hucuł i Huculszczyzna w kontekście marmaroskim
Justyna Cząstka-Kłapyta - Charakterystyka i funkcja plesu w obrzędzie kolędowania na współczesnej Huculszczyźnie
Ihor Macijewski - Huculska dutka
Anna Warzecha - Między Bizancjum a Huculszczyzną – o roli tkanin we wnętrzu cerkiewnym
Małgorzata Kotarba - Literackie ścieżki Huculszczyzny w oparciu o wybrane utwory współczesnej literatury ukraińskiej

 

Michał  Kaczmarek

Proza pamięci. Stanisława Vincenza pamięć i narracja

Toruń 2009, Wydawnictwo Adam Marszałek, s. 466.

(streszczenie)

W książce skoncentrowano się na fenomenie pamięci w literaturze, a w szczególności na jego obecności w monumentalnym dziele Na wysokiej połoninie Stanisława Vincenza. Pamięć jest tu postrzegana jako kategoria wieloaspektowa, która objawia się na różne sposoby, ponadto jest ona najczęściej ujmowana w podwójnym znaczeniu: jako element dzieła literackiego oraz jako główne narzędzie badawcze.

Książka została podzielona na dwie części, co jest podyktowane chęcią ogólnego zarysowania rozmaitych możliwości ujmowania kategorii pamięci w prozie i ich konsekwencji, jakie mogą pojawić się oglądzie teoretycznoliterackim oraz potrzebą praktycznego zastosowania zarysowanej poetyki w odniesieniu do wielorakich form pamięci wpisanych w dzieło Stanisława Vincenza. Książka ta ma zatem dwoisty charakter: teoretyczno- i historycznoliteracki. O ile jej pierwsza część skierowana jest głównie do teoretyków literatury, o tyle jej część druga adresowana jest przede wszystkim do historyków literatury oraz znawców i miłośników twórczości Vincenza.

W teoretycznej części próbowano zdefiniować prozę pamięci jako tekst oraz wyodrębnić jej główne wskaźniki uporządkowane w najważniejszych grupach zagadnień: narracyjne wymiary pamięci; retoryka pamięci; czasoprzestrzenne wymiary pamięci; literackie reprezentacje pamięci (pamięć jednostkowa, pamięć zbiorowa i pamięć kulturowa); genologia pamięci.

Druga część książki stanowi próbę praktycznego zastosowania wybranych wskaźników prozy pamięci, oraz próbę odczytania różnorodnych zagadnień pamięciowych obecnych w dziele Na wysokiej połoninie. Cześć pracy poświęcona prozie Vincenza w pewnym zakresie została podzielona na analogiczne rozdziały w stosunku do tych z części teoretycznej. W rozdziale pierwszym omówiono wielopodmiotowość pamięci w cyklu Vincenza, zlokalizowano poszczególne podmioty wspominające w osobach narratorów oraz bohaterów, których określono wspólną kategorią „powiastunów”, oraz przybliżono pamięciowe strategie narracyjne ujawniające się w aktach „powiastowania” (opowiadania) jako wspominania. Rozdział drugi został poświęcony zróżnicowanym gatunkom prozy pamięci, jakie zostały wpisane przez Vincenza w tetralogię, ze szczególnym uwzględnieniem wspomnień prostych, opowieści wspomnieniowych i wspomnień literackich. Wyodrębnione formy reprezentują tu trzy fazy ewolucyjne gatunków mowy: od gatunków prostych, przez folklorystyczne, po gatunki literackie. Retoryka pamięci Vincenza, a więc zagadnienia językowo-stylistyczne, mnemotechniczne i intertekstualne są przedmiotem rozdziału trzeciego. W rozdziale czwartym przybliżono zróżnicowane reprezentacje pamięci postaci literackich, opisując ich pamięci jednostkowe (np. pamięć autobiograficzną, pamięć emocjonalną, pamięć zmysłową i in.) i zbiorowe (np. pamięć etniczną, pamięć narodową, pamięć rodzinną i inne rodzaje pamięci społecznej). Huculska pamięć ludowa stała się głównym przedmiotem rozdziału piątego. Kolejno omówiono tu: pojęcie i specyfikę pamięci ludowej wraz z jej składnikami; miejsce i funkcje pamięci w odniesieniu do czasu i przestrzeni huculskiego świata przedstawionego; relacje pomiędzy mitem, pamięcią i historią, jakie jawią się w cyklu; oraz huculską mitologię pamięci i zapomnienia. W rozdziale szóstym omówiono różnorodne formy dwóch głównych reprezentacji pamięci religijnej (chrześcijańskiej i judaistycznej), przedstawionych przez Vincenza. Poruszono tu kwestie huculskiej i żydowskiej pamięci o Bogu, omówiono rolę pamięci w życiu duchowym bohaterów Vincenza i przybliżono formy kultu zmarłych praktykowane przez Hucułów. Rozdział siódmy - ostatni, o charakterze podsumowującym i scalającym wcześniejsze uwagi nad prozą pamięci Stanisława Vincenza - poświęcony został filozoficznym ideom pamięci obecnym w tetralogii (szczególnie Platońskiej figurze anamnesis, relacjom pomiędzy pamięcią, oralnością i piśmiennością).

 

Gorgany. Przewodnik
Autor: Dariusz Dyląg.
Wydanie I. Pruszków 2008.
368 stron formatu B6.
52 zdjęcia barwne.
136 zdjęć oraz ilustracji czarno-białych w tekście.
16 mapek i szkiców sytuacyjnych.
Panoramy z Mołody, Popadii, Sywuli, Płoskiej, Syniaka, Kruhłej Młaki i Taupisza.
Broszura szyta nićmi.
Oprawa miękka ze skrzydełkami.
Zakupić można tutaj
!

Przewodnik posiada klasyczny trójdzielny układ wzbogacony o część zatytułowaną Gorgańskie tematy. W części pierwszej, Wiadomości ogólne, zgromadzono informacje na temat środowiska przyrodniczego, przeszłości i ludzi zamieszkujących opisywany obszar oraz krótką notkę o związanym z regionem krajoznawstwie i turystyce. Część druga, Gorgańskie tematy, to dziewięć szkiców opisujących ciekawe i na ogół mało znane zagadnienia z historii tych terenów. Polecamy Stanowisko czwartorzędowej fauny w Staruni, wspomnienia Jana Brzezińskiego i Władysława Krygowskiego, jak również materiał Chodźże ze mną do karczmy na księżycu o dwóch współczesnych pisarzach ukraińskich. Część trzecia, Opisy tras turystycznych, stanowi pewien świadomy wybór, którego zadaniem jest skierowanie ruchu turystycznego w rejony najciekawsze i najlepiej przystosowane. W opisach ograniczono do minimum szczegóły przejścia, umożliwiając tym samym samodzielną pracę wprawnego turysty korzystającego z dostępnych narzędzi (np. zawartych w przewodniku map, kapitalnych przedwojennych WIG-ówek, zdjęć satelitarnych, kompasu czy urządzenia GPS). Czas przejścia (tam i z powrotem) został sprawdzony w terenie dla turysty niosącego spore obciążenie (np. 30-kilogramowy plecak bazowy); niemniej należy wziąć pod uwagę, że nie obejmuje on przerw na odpoczynki oraz może prowadzić przez tereny, na których funkcjonuje gospodarka leśna (wyręby-butyny) lub istnieje możliwość pojawienia się nieoczekiwanych i do tego licznych wiatrowałów, wiatrołomów lub zmian spowodowanych powodziami czy osuwiskami. Część czwarta, Słownik krajoznawczy, zawiera dostępną wiedzę na temat obiektów typu szczyt, przełęcz, miejscowość, dolina, rzeka, potok oraz ich nazewnictwa. Nazwy terenowe podano w postaci utrwalonej w polskiej literaturze turystycznej i kartografii. Niestety i tutaj mamy do wyboru kilka wersji – jako pierwszą podano więc taką, która rozpowszechniona została na przedwojennych polskich mapach Wojskowego Instytutu Geograficznego. Nazewnictwo używane przez Henryka Gąsiorowskiego podane jest w drugiej kolejności z powodu pewnych kontrowersji (np. stosowanie nazwy "Siwula" czy "Igrowiszcze"). Tutaj też Czytelnik znajdzie informacje o bazie noclegowej. Całość dopełniają skorowidze i wykaz literatury, stron internetowych, map, filmów oraz ilustracji.

 

Nakładem COTG PTTK w Krakowie w ramach Biblioteki Górskiej ukazała się w 2008 roku książka zatytułowana Huculi, Bojkowie, Łemkowie – tradycja i współczesność. Stanisław Vincenz – po stronie dialogu. Wybór listów i fotografii, red. J. Cząstka-Kłapyta. Książka zawiera materiały z konferencji naukowej i  wystawy poświęconej Stanisławowi Vincenzowi. Jedno i drugie wydarzenie miało miejsce w ramach Festiwalu Huculskiego im. Stanisława Vincenza w dniach 14-17.03.2008 r. Książka liczy 192 s. i wyposażona jest w liczne archiwalne fotografie.

Książka jest dostępna w bibliotekach m.in Muzykologii UJ (ul. Westerplatte 10), Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej UJ. W celu nabycia książki należy się udać do COTG PTTK, ul. Jagiellońska 6,

Część I. Huculi, Bojkowie, Łemkowie - tradycja i współczesność materiały pokonferencyjne;
Przedmowa
Jerzy Czajkowski, Czy Wołosi to Włosi?
Patrycja Trzeszczyńska,Huculszczyzna i ukraińskie Karpaty w kulturze polskiej dawniej i dziś
Ihor Macijewski, Muzyka huculska w kontekście międzykulturowym
Wiktoria Schmidt, Rola skrzypiec w muzyce huculskiej
Urszula Janicka-Krzywda, Połoniny niesamowite (z demonologii Hucułów)
Magdalena Kwiecińska, Współczesny obraz Bojka w oczach szlachty zagrodowej okolic Sambora
Piotr Dahlig, Bojkowskie tradycje muzyczne i ich odrodzenie we współczesnej etnomuzykologii ukraińskiej
Bożena Lewandowska, Z badań nad łemkowskim folklorem muzycznym
Justyna Czastka-Kłapyta, Autoklasyfikacja repertuaru muzycznego przez rusnackich mieszkańców wsi Osturnia (Zamagurze Spiskie)

Część II. Stanisław Vincenz - po stronie dialogu. wybór listów i fotografii
Przedmowa
Korespondencja Stanisława Vincenza i Marijki Mohoruk;
Listy Wasyłyny Czornysz do Ireny Vincenz;
Justyna Czastka-Kłapyta, Piotr Kłapyta, Stanisław Vincenz w Krakowie

 

Nakładem COTG PTTK w Krakowie w ramach Biblioteki Górskiej ukazała się w 2008 roku  książka zatytułowana Huculszczyzna, jej kultura i badacze, red. J. Stęszewski, J. Cząstka-Kłapyta. Książka zawiera materiały z Międzynarodowej Konferencji Naukowej  zorganizowanej w ramach pierwszego w Polsce Festiwalu Huculskiego Za głosem trembity 2006 i  jest wyposażona w liczne archiwalne fotografie. Ilość stron: 152. Celem konferencji było zarysowanie potrzeb prowadzenia badań wciąż zmieniającej się kultury Hucułów. Główny aspekt konferencji poświęcony był kulturze muzycznej Huculszczyzny. Zakupić można tutaj!

Przedmowa
Podziękowania
Jakub Borysiak, Historia badań nad Huculszczyzną i muzyką huculską
Jan Stęszewski, Stanisław Mierczyński - rys życia, działalność, koncepcja i wartość pracy terenowej na Huculszczyźnie
Irina Dowhaliuk, Etnomuzyczne aspekty monografii Włodzimierza Szuchiewicza "Huculszczyzna"
Justyna Cząstka-Kłapyta, Huculskie Rizdwo - przemiany folkloru muzycznego i obrzędowego
Ihor Macijewski, Huculska trembita
Urszula Janicka-Krzywda, Magia z huculskich połonin
Zbigniew Libera, Fizjonomia i charakter Hucułów
Grzegorz Graff, Huculska kolekcja Heleny Dąbczańskiej w Muzeum Etnograficznym w Krakowie - sylwetka kolekcjonerki
Hubert Ossadnik, Pogranicze bojkowsko-huculskie na nieznanych zdjęciach Romana Reinfussa

 

 

 

 

 

 

 

Poprawiony: sobota, 04 lutego 2012 21:01